2008-05-12

Printempo venas norden

Komenco de majo, jam plene verda sezono en pli sudaj partoj de Eŭropo, signifas rapidan marŝon de printempa verdiĝo tra la tuta Finnlando. Ekde la sudo, kie betuloj jam antaŭ unu semajno montris siajn hele verdajn “mus-orelojn”, la verda ondego trakuras la tutan landon, nur iom post iom atingante la nordon, kie ankoraŭ nun la neĝmapo de la Vetera Instituto montras kelkdekcentimetran neĝtavolon.


La blanka arbara anemono Anemone nemorosa abundas en la suda duono de Finnlando, dum ĝia flava fratino A. ranunculoides maloftas kaj tre sudas. En Karkali oni povas vidi ilin unu apud la alia, sed preskaŭ ĉie la blanka superabundas la flavan. – Malantaŭe videblas junaj konvaloj (Convallaria majalis), ankoraŭ sen floroj, sen burĝonoj, sed atendantaj en la vico de baldaŭaj florontoj.

Proksime al la suda ekstremo de la terlango Karkali, sur monteto,  estas metita ligna tablo por piknikemuloj. Tio estas unu el la malmultegaj komfortaĵoj, kiujn la parko proponas al vizitantoj. Ĉio alia estas askete aranĝita, la celo estas nur silente observi kaj ĝui la naturon. Ĉi tie iam estis belvidejo starigita de unu ĉefepiskopo de Finnlando, proksime al lia somera restadejo. Plu videblas  parto de la ŝtona fundamento de la belvidejo.

Ĉi-jare la printempo tre fruas, kaj do jam la unuan de majo mi vizitis mian ĉiujaran ekskursocelon, la naturparkon Karkali, por vidi kiel tie sin montras la escepta varmo.

La vorto naturparko eble ne estas memevidente klara. En Finnlando oni uzas tian nomon (luonnonpuisto), distinge de nacia parko, por naturprotektejoj rezervitaj por sciencaj esploroj aŭ simple por permesi la naturon resti naturo, sen interveno de homo. Mi uzos, ĉi-tekste, laŭ la finna modelo, la vorton parko por priskribi la tutan naturprotektejon, kvankam ĝi iusence estas eĉ malparko, ĉar ĝi laŭdifine ne estas bele flegata ĝardeneca tereno, sed sovaĝa arbaro kiun flegas nur la naturo mem.

Naturparkoj ĝenerale ne havas iajn servojn por turistoj kaj enveno povas esti tute malpermesita. En Karkali estas permesite piediri, sed nur sur kelkaj markitaj vojetoj, Oni ja rajtas observi kaj admiri kaj foti, sed estas malpermesite difekti ion, ĉu kreskaĵojn, ĉu bestojn, ĉu la grundon.

La solaj komfortaĵoj estas du lignaj tabloj arbarmeze metitaj por piknikemaj natur-amikoj. En la arbaro ne troviĝas rubujoj, do ĉiajn restaĵojn oni forportu. Mi vidis neniom da forĵetaĵoj, do la regulo ŝajnas bone observata. Ĉi tio eble klariĝas per la iom malfacila atingeblo de Karkali: ĝin vizitas nur la veraj naturamikoj.

Karkali ne estas granda. Ĝi situas sur longa, mallarĝa terlango en lago Lohjanjärvi sur areo je proksimumu unu kvadrata kilometro. La tereno estas varia: sur parto de la padoj eblas facile paŝi, dum aliaj havas krutajn, ŝtonplenajn mallarĝejojn, kiuj necesigas ioman mov-lerton.

La grundo sur la terlango estas fekunda kaj, kio maloftas en Finnlando, relative kalkhava, kio favoras certajn kreskaĵojn, kiuj preferas alkalan teron. Preskaŭ ĉiu fekunda terpeco en suda Finnlando, jam antaŭ jarcentoj, estis senarbigita kaj plugita kaj nun apartenas al la terkultura bazo de la lando. Pro tio ne plu oftas arbaroj de la tipo videbla en Karkali. Ankaŭ ĉi tie iam estis bienetoj, sed la lasta el ili estis malfondita jam antaŭ pli ol cent jaroj. Nun restas neniu konstruaĵo en la parko.

Kelkajn fotojn el mia printempa ekskurso al Karkali mi deponis en la albumo titolita Karkali en majo,

[La artikolo estas kopio el mia blogo en Ipernity.]

Ei kommentteja:

Lähetä kommentti