Fungoj, insektoj kaj alio (5)

Okazaj observoj dum unu ekskurso en Finnlanda arbaro, kvina parto.  La antaŭa parto estas estas ĉi tie: Fungoj, insektoj kaj alio (4)

Postrikoltaĵo 

Veninte hejmen mi sentas, ke jukas mia kapo. Ĉu iu tiklas kaj moviĝas tie? Ho jes, jen cervomuŝo. Ĝi volis trafi alkon, aŭ eble cervon, sed ĝi ne estas tre distingo-kapabla. Ĝi nur celas ion varman kaj moviĝantan kaj tiel povas trafi homon.

Plej ofte cervomuŝo, kiu flugis sur homon, nur rampas en la vestaĵoj aŭ hararoj kaj povas malplaĉe tikli. Sed ĝi tamen iam ankaŭ pikas kaj iom gustumas la sangon. Ĉar homa sango ne taŭgas por ĝi, okazas vera insekta tragedio: Trovinte varmasangan beston, sidante meze de ties haroj, ĝi instinkte forfaligas la flugilojn. Same ĝi faras trafinte homon. Post tio ĝi jam ne kapablas forflugi por trovi pli konvenan sangodonanton. Forĵeti la flugilojn estas utila ago, kiam la muŝo troviĝas en felo de ĝusta besto: ĝi neniam plu bezonos flugi, ĉar la tutan reston de sia vivo ĝi pasigos sur ties harplena haŭto, kaj flugiloj nur malfaciligus moviĝadon en la vilo. Sed, se ĝi elektis malĝustan beston, ekzemple homon, ĝi estas simple kondamnita morti, ĉu je malsato, ĉu je ies kruelaj manoj.

Cervomuŝo, Lipoptena cervi, apartenas al t.n. pediko-muŝoj. Ĝi vivas en mezvarmaj partoj de Eŭropo kaj Azio (laŭdire homo enkondukis ĝin ankaŭ en nordan Amerikon). Ĝi alvenis Finnlandon antaŭ pli ol 40 jaroj, de la sudoriento, kaj iom post iom disvastigis sian teritorion al la tuta lando. Ĝi estas pli ĝenaĵo ol danĝeraĵo kaj troviĝas iam abunde en arbaroj kie vivas alkoj kaj cervoj. Mi fotis ĝin nur post kiam ĝi forĵetis siajn flugilojn. Por foto pri flugilhava cervomuŝo, vidu ekz, en Vikipedia artikolo

Ĝi naĝas! 

Je la kukolo, ĝi eĉ kapablas naĝi! La cervomuŝoj estas legende malfacile mortigeblaj. Simple premi ilin inter du fingroj, kiel oni mortigus kulon aŭ dom-muŝon, nur ŝajnas plivigligi la besteton. Ĝia korpo estas iel risorteca kaj la kitina “haŭto” estas kirase fortika. Do, mi simple ĵetis la tiklan insekton en necesseĝon kaj gargaris tiun. Sed ne, la insekto ne malaperis. Eĉ post la ŝprucego ĝi plu flosis kaj gaje (?) ĉirkaŭnaĝis en la pelvo.

Jam portitaj hejmen 

Ne multego, sed estis plezuro flaradi la odoron de aŭtuna arbaro, dum ĉirkaŭ unu horo . La korbo estas tipa manlaboraĵo farita el lignobendoj, longaj rabote eltranĉitaj lamenoj. Tre oportuna por kolekti fungojn kaj, kiel vi vidas, ankaŭ kiel tenilo por tranĉilo.

Rikoltaĵo 

Jen la fruktoj de eta promenado. Kontrolitaj pri larvoj kaj purigitaj, ili nur atendas konsumadon.

Jam sekaj 

Estas tre facile sekigi funelkantarelojn. Ofte sufiĉas lasi ilin kuŝi en seka ĉambro, disigitaj, por kelkaj tagoj. Dum la sekiĝo la pezo dekoniĝas. Sekfungoj bone konserviĝas en zorge fermita ujo. Por ŝpari je volumeno, oni simple pecetigu la fungojn: sub premo ili krake frakasiĝas. – Ne ĉiaj fungoj taŭgas por sekigo: iuj iĝas ledecaj, ĉe aliaj ŝanĝiĝas la gusto.

Vakcinioj favorpreze 

Jen aldono al mia ĵusa albumo “Fungoj, insektoj kaj alio”, kie mi parolis ankaŭ pri vakcinioj. Loka butiko ofertis hieraŭ (27 sep 2008) ruĝajn vakciniojn: 5 kilogramoj kostas 19.95 eŭrojn. La butiko aldonas, ke estas finnaj beroj. La aliaj “favorprezaj” specialaĵoj de la tago estis akvomelonoj (69 cendo/kg) kaj bova femuraĵo (6.99 eŭroj/kg).

Aŭtuno antaŭeniras 

Preskaŭ unu monato pasis post mia antaŭa foto pri ĉi tiu korta sorpujo. Jam tute forfalis la folioj kaj ĵus vizitis la arbon svarmo da turdoj, kiuj rapide senberigis ĝin. Komparu kun la antaŭa bildo de la 21-a de septembro:

 

Ŝtopfungo

Por kompletigi la fungokoleton: ŝtopfungo de mia patrino, multe uzita. (Vidu la blogaĵon de 2 Majo 2012 )

* * *

Fino de la serio Fungoj, insektoj kaj alio.